Motoryzacja od dawna stanowi integralną część naszego życia. Samochody, jako środek transportu, przekształciły nasz świat, czyniąc go bardziej dostępnym i zglobalizowanym. Jednak związane z nimi wyzwania, takie jak emisja gazów cieplarnianych, zużycie surowców naturalnych i zanieczyszczenie środowiska, wymusiły rewolucję w myśleniu o motoryzacji.Jak wygląda historia recyklingu samochodowego? W tym artykule przybliżymy jej etapy.
Recykling to proces przetwarzania odpadów (przemysłowych lub domowych) z produktów wycofanych z eksploatacji, w celu ponownego wprowadzenia do obiegu niektórych z nich i użycia ich do produkcji nowych produktów. Recykling jest metodą ochrony środowiska naturalnego poprzez ograniczenie zużycia surowców pierwotnych oraz zmniejszenie ilości odpadów.
Historia recyklingu sięga czasów, gdy rozwijające się miasta zaczęły stawiać czoła problemowi gromadzenia i utylizacji odpadów. Problem efektywnej zbiórki odpadów pojawił się już przy końcu XVIII w. Podejmowano wtedy pierwsze próby selektywnej zbiórki oraz ponownego przetworzenia zebranych śmieci. W 1883 r. wprowadzono w Paryżu system specjalnych pojemników do usuwania odpadów domowych, co stało się namiastką segregacji odpadów. Był on rozwijany przez następne dziesięciolecia, by dopiero w XXI w. przyjąć postać selektywnej zbiórki odpadów w miejscu ich wytworzenia. Dzięki temu, dziś w prosty sposób mogą być gromadzone materiały przeznaczone do recyklingu, czyli ponownego przetworzenia.
Szybki rozwój technologiczny, obniżenie kosztów produkcji i eksploatacji, spowodowały wzrost liczby użytkowanych samochodów w społeczeństwie europejskim. Przemysł motoryzacyjny stał się jedną z największych gałęzi przemysłowych na świecie. Jednak funkcjonowanie tak dużej liczby pojazdów nie pozostawało bez znaczenia dla środowiska, głównie poprzez zużycie energii i zasobów, wytwarzanie odpadów podczas produkcji i eksploatacji, emisję gazów oraz substancji niebezpiecznych, a także – po zakończeniu ich użytkowania – jako odpadów
Aby zapobiegać degradacji środowiska państwa członkowskie Unii Europejskiej w dniu 18 września 2000 roku, wprowadziły w życie dyrektywę 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Dyrektywa ta promuje przede wszystkim zapobieganie powstawaniu odpadów z pojazdów oraz recykling lub inne formy odzysku pojazdów i ich części.
W Polsce, po przyjęciu do Unii Europejskiej w 2004 roku, uchwalono ustawę o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Ustawa określa zasady postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Przepisy ustawy stosuje się do:
1) pojazdów wyprodukowanych na terytorium kraju;
2) pojazdów wprowadzonych na terytorium kraju w drodze importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia;
3) odpadów powstałych z pojazdów.
Firmy zajmujące się przetwarzaniem odpadów z pojazdów, skupiające się wokół Stowarzyszenia FORS, od prawie dwóch dekad angażują się w rozwijanie branży recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, edukację oraz współpracę. W ciągu ostatnich lat liczba stacji demontażu pojazdów w Polsce wzrosła znacząco, co może być nadzieją na wyeliminowanie procederu nielegalnego skupu i demontażu pojazdów oraz na bardziej zrównoważony rozwój branży recyklingowej w kraju.
Od roku 2010 roku sukcesywnie na terenie Polski wzrasta liczba stacji demontażu pojazdów. W 2010 roku było zarejestrowanych 689 tego typu obiektów, a w 2012 ich liczba zwiększyła się do 792. W 2019 roku w kraju funkcjonowało już ponad 1200 stacji demontażu pojazdów. Możemy w związku z tym mieć nadzieję, że w Polsce proceder nielegalnego skupu i demontażu pojazdów przejdzie do historii.
Dzisiejszy proces recyklingu samochodów obejmuje szereg kroków mających na celu zminimalizowanie wpływu pojazdów na środowisko i efektywnie wykorzystanie ich materiałów. System recyklingu pojazdów obejmuje takie procesy jak: demontaż, przygotowanie niektórych części do ponownego użycia, recykling materiałów, a nawet wykorzystanie pozostałości po rozdrabnianiu złomowanych pojazdów jako źródła energii.
W trakcie demontażu zbierane są części nadające się do ponownego użycia, a także metale, takie jak stal, aluminium, ma które stanowią znaczną część masy pojazdu. Niebezpieczne płyny samochodowe są odpowiednio przetwarzane i utylizowane.
Następnie karoseria jest rozdrabniana, a materiały takie jak plastik, guma i szkło, które pozostają po rozdrabnianiu, nazywane są odpadami postrzępiarkowymi. Niektóre z tych materiałów poddawane są recyklingowi, głównie energetycznemu. To wszystko ma na celu ograniczenie wpływu pojazdów na środowisko, zminimalizowanie ilości odpadów i efektywne wykorzystanie materiałów pochodzących z wycofanych z eksploatacji samochodów.
Nasze dzisiejsze podejście do recyklingu samochodów jest nie tylko kwestią ekologii, ale także ekonomii. Ponowne wykorzystanie części samochodowych i materiałów wtórnych przyczynia się do oszczędności surowców naturalnych i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych związaną z produkcją nowych części i pojazdów.
